Нохчийн халкъаца дика а, вуон а доькъуш, цунна хазахетар хилча кхаъ хуьлуш, бохам хилча дог Iовжош, даима цуьнца цхьаьна яьхна, еха Несин Аймани. Тахана Нохчийчохь хьовха, луларчу регионашкахь а наггахь стаг карор вац Айманих, цо куьйгалла дечу Кадыров Ахьмад-Хьаьжин цIарахчу регионан юкъараллин фондах, церан комаьршонах лаьцна дуьйцуш хазаза. Нохчийчуьрчу, Дагестанерчу, ГIалгIайчуьрчу, ХIирийчуьрчу, ГIебартойн-Балкхаройчуьрчу, ткъа иштта Иорданерчу эзарнаш нахана сагIина кхачанан сурсаташ, кхиерг йохьуьйту цо кест-кеста. Берашна дарба карийнарш масане бу Нохчийчохь а, цул арахьа а, Айманис ахчанца гIо-накъосталла дар бахьанехь, иза орцахъялар бахьанехь.
Цуьнца цхьаьна Кадырова Айманис гIолацар бахьанехь вайн бIеннаш махкахойн аьтто хилла шайн цIенош меттахIитто, цIиндан, шайна керла цIенош дан, шайн гIуллакх дIадоло, когахIитта. Сий-ларам беш, тахана халкъалахь Аману олий йоккху цуьнан цIе. ХIинцца гучуяьлла яц Айманин комаьршалла. Тахана гучудаьлла дац цуьнан ийман, дог-дикалла, гIиллакх, оьздангалла, эхь-бехк. И дикаллаш, мехаллаш даима а хилла цуьнгахь. Цунна тоьшалла до бераллехь дуьйна иза евзаш хиллачара а, Къилбаседа Кавказехь а шен дика цIе йоккхуш волчу Кадыров Хожа-Ахьмад-Хьаьжас а. Цуьнгахь и дикаллаш хилла вайн халкъана, махкана хала киртигаш тIехIиттича а, зиэран муьраш даьхкича а. Орамера схьа ду и дерриге а. Несин Аймани хIокху дуьнен чу еана нохчийн халкъ махках даьккинчу луьрачу къизачу, декъазчу хенахь. Оцу хенан къаьхьа чам бевзина ю иза, шен хенара массо а нохчи санна. ХIетте а, оцу хенахь а цуьнан ден-ненан ницкъ кхаьчна шайн йоIехь адамалла, бусалбалла, эхь-бехк, доьналла, стогалла кхион. Жимачохь дуьйна а марздина ламаз-марха, Iамийна хьанал-хьарам къасто, халонашна бIо ца къажо.
И дерриге а эшна цунна ша йоккха хилча, дахаран чордачу некъа тIе хIоьттича. Шен деган дикалла доьзалшна дIаяла а хиъна оцу хьуьнаречу зудчунна. Ахьмад-Хьаьжина а мел хала хилла хир дара, и иштта ца хиллехь хIаллакьхиларан зиле кхачийначу нохчийн халкъана хьалхавала а, иза Iинах доьдучуьра кIелхьардаккха а, вуно доккха и жоьпалла тIелаца а. Оцу луьрачу муьрехь цунна тешаме гIортор хилла дIахIоьттина Аймани. Кхерчан йовхо, аьхналла латтийна цо Ахьмад-Хьаьжина. Иза къонахчунна кIезиг хIума дац.
Айманис лайнарг лалур долуш дукха зударий бац Нана-Нохчийчохь. ХIинца-м, тIеман кIуьрлара девлла, машаран новкъадовлуш дара вай аьлла хеттачу хенахь ямартчу мостагIаша тешнабехк бина, кхалхар хилира Ахьмад-Хьаьжин. Оцу бохамо Iовжийна дог-бIаьрг доьлхучуьра сацале Делан кхиэле вирзира кIант – Зеламха… И дерриге а лан мел доккха ийман, собар оьшу! Мел доккха ийман, собар оьшура цул тIаьхьа, нахана, шен доьзална шегара бала-гIайгIа ца гайта! Цуьнгахь хилир-кха и ийман а, и собар а, и доьналла а.
Корта таIIийна, де-буьйса ца лоьруш нехан хьашташка хьоьжуш а, хьанал къахьоьгуш а ю иза. Мукъа еана хан Далла Iамал-Iибадат дарна а, берийн бераш ша санна оьзда, гIиллакхе, яхь-юьхь, эхь-бехк долуш кхиорна а дIало Айманис. Хьаьхийначуьра аьлча, Айманис дукха лерина кхочушдо фарзаш а, суннаташ а. Иза жимачохь дуьйна сатесна яра, сийлахьчу Макка яхана, Хьаьждан. Дала цуьнан цу тIехь аьтто бира 1992-чу шарахь. Оцу шарахь дуьххьара ХьаьжцIа а яхана, КаIбате, Мухьаммад Пайхамаран (Делера салам-маршалла хуьлда цунна) Ровзате бIаьрг тоха ирс хилира цуьнан. Цул тIаьхьа а хилла иза оцу сийлахьчу, езачу меттигашкахь. Амма хIинца а цунах кхачам хилла яц Аймани. Харц хир дацара цуьнан са хIинца а Маккахь а, Мединатехь а лаьтта аьлча. Иза иштта хоьтуьйту цуьнгахь долчу иймано, комаьршалло, хазачу гIиллакхаша, беркатечу гIуллакхаша.
С.ХАСАНОВ
№18, шинара, бекарг (март) беттан 7-гIа де, 2017 шо