Нохчийн Республикин пачхьенехь – Соьлжа-ГIалахь «Нохчийн Республикехь пачхьалкхан меттанаш» цIе йолу Республикин закон кхочушдаран хьокъехь къамел хилира тхан Соьлжа-ГIалин Куьйгалхочуьнца Динаев Iадланца. I.Динаевс билгалдаьккхира, цу хьокъехь шегара а, Соьлжа-ГIалин Депутатийн кхеташонера а оьшуш долу гIо-накъосталла хирг хилар.
– Iадлан, хIун хьал ду Соьлжа-ГIалахь нохчийн мотт бийцарехь?
– Соьлжа-ГIалахь, ерриге а республикехь санна, нохчийн мотт пачхьалкхан тIегIанехь лелош бу. Депутатийн кхеташонаш а йо оха нохчийн маттахь, муьлххачу а цхьаьнакхетаршкахь а буьйцу нохчийн мотт. Тхуна Конституцис елла бакъо ю иза: оьрсийн мотт санна, вайн пачхьалкхан мотт ма бу иза.
– Нохчийн мотт официальни декъехь лелош бу пачхьенехь?
– Мехкан Конституцис къастийна ду республикехь пачхьалкхан шиъ мотт хилар. Цунна тIе а тевжина, тIеэцна «Нохчийн Республикехь пачхьалкхан меттанаш» цIе йолу закон а ду. Оцу законо билгалдаьккхина ду пачхьалкхан ший а мотт лелоран некъаш: урамийн, учрежденийн, географин объектийн цIерш оьрсийн а, нохчийн а меттанашкахь хилар. Цул сов, республикехь лелаш долу муьлхха а кехаташ шина маттахь яздар а, иштта кхидIа а. Амма кхузахь ала догIу, уьш законца вайн йолу бакъонаш хилар.
– Бакъонаш хилар бохург хIун ду?
– Нагахь санна вай вешан мотт кхидIа а кхио а, баржо а лаамехь делахь, законо билгалъяьхна а йолуш, яккхий бакъонаш ю вайн. Цхьаболчеран хаттар кхолладала тарло, вайн Iедало и ерриге а бакъонаш кхочуш хIунда ца йо те, аьлла. Уьш кхочушъян таронаш еза, ткъа цкъачунна, махкахь санна, республикехь а, пачхьенехь а финансийн кризис ю. Амма со тешна ву, эххар а, вай цу тIегIане кхочург хиларх.
– Масала, суна нохчийн маттахь Iедало яздинчу йозанехь гIалат карийна я сан мотт кхиорехь керла ойла ю. Сан хIун дан аьтто бу ишттачу меттехь?
– ЧIогIа дика делла хаттар ду иза, баркалла! Масала, хьуна Iедало яздинчу йозанехь гIалат карийнехь, хьан бакъо ю арз дан а, гIалат дIадаккха аьлла, дехар дан а. Арз а, дехар а йоза яздайтинчу учрежденига дан дезаш ду. Ткъа Соьлжа-ГIалахь мотт кхиорехь хьан керла ойла кхоллаеллехь, хьан аьтто бу и ойла Соьлжа-ГIалин Депутатийн кхеташоне кховдо.
Къамел дIадаьхьнарг – И.ХАСАХАНОВ
Авторан суьрта тIехь: Соьлжа-ГIалин Куьйгалхо Динаев Iадлан
№133, еара, лахьанан (ноябрь) беттан 26-гIа де, 2015 шо