Веза-Воккхачу АллахI-Делан къинхетамца чаккхене доьдуш ду 2015-гIа шо. Россин Президента Путин Владимира «Литературин шо» аьлла дIакхайкхийна дара иза. Тахана книгаш йоьшуш нах кIезиг хилар, цуьнца цхьаьна дешархойн исбаьхьаллин литературица йолу уьйр-марзо гIелъялар дара Литературин шо кхайкхош тидаме эцнарг. Цунах баьлла пайда Iаламат боккха бу. Россин ерриге а регионашкахь жигарадаьккхира книгаш ешар. Къаьсттина тидам тIебахийтира бIешерашкахь мах боцу беркат хилла лаьттачу оьрсийн литературин классикина. ТIекхуьу чкъор кхетош-кхиорехь мехала болх бара Россин шуьйрачу хаамийн гIирсаша дIабаьхьнарг. Цара чулацаме передачаш кечйира оьрсийн литературин классикех. Алссам тидам тIебахийтира С.Есенинан, К.Симоновн юбилейшна, церан кхоллараллех дуьйцуш. Оьрсийн литература езачарна мерза кхаъ хилла дIахIоьттира Лев Николаевич Толстойн «Война и мир» роман язйина 150 шо кхачар билгалдаккхар а. Россин тIекхуьучу чкъурана хаа догIу дуьненан литературехь оьрсийн литература лараме меттиг дIалоцуш хилар. Дукха хьолахь цунна тIедоьгIна дара 2015-гIа шо пачхьалкхан куьйгалхочо Путин Владимира Литературин шо санна билгалдаккхар.
Бакъду, Литературин шо ца кхайкхийча а, республикин куьйгаллин хаддазчу тидамехь ю нохчийн литература. Дала гIазот къобалдойла цуьнан, , Нохчийн Республикин хьалхарчу Президента Россин Турпалхочо Кадыров Ахьмад-Хьаьжас олура: «Культура йоцург къам дац!». Ткъа литература культурин мехала дакъа ду. Цунах дика кхеташ хиллачу Кадыров Ахьмад-Хьаьжас дукха ницкъ тIебахийтира нохчийн къам балех даккхарна, цуьнан литература кхиийтарна. Цуьнан хьуьнар, комаьршалла бахьанехь хилла Нохчийчохь, Къилбаседа Кавказехь цхьаъ бен воцу литературехула Россин Пачхьалкхан премин лауреат. Кадыров Ахьмад-Хьаьжин беркат ду тахана а вайх хьерчарг, бIаьрлачу кхиамашка вай кхачийнарг а.
Нохчийн Республикин Куьйгалхо Россин Турпалхо, Кадыров Ахьмад-Хьаьжин кIант Рамзан ву нохчийн литература шен комаьршачу тIома кIел лаьцнарг, хаддаза иза семачу тергонехь латтош. Беркате заза хецна, нохчийн литература серлаялийта Рамзана дина диканаш дагардина вер вац. Нохчийн Республикин коьртачу шахьаран дегаюккъехь лаьттачу уггаре а хазачу гIишло чохь ю вайн республикин яздархойн союз. Россин цхьана а регионехь йоцчу кепара бюджет ю Нохчийн Республикин яздархойн союзан. Россин кхечу регионашка яздархой бахарна-бахкарна оьшучу харжашца накъосталла до республикин куьйгалло. Кест-кеста яздархошца цхьаьнакхетарш хуьлу. Зорбане яьлла хIора керла книга кхаъ хуьлий тIеоьцу. Книгаш хIунда юьйцура, ур-аттал чулацамечу дешнаш тIехь даьккхина керла илли а тидамза ца дуьту Кадыров Рамзана. Цунна къеггина тоьшалла ду Нохчийн Республикин халкъан артиста Исмаилов Ризавдис дIааьлла «Безаман дитташ» цIе йолу илли. Дешнийн автор мила ву хьаьжна, иза ша волчу кхайкхина, цунна мехала совгIат, сийлаллин цIе елира Нохчийн Республикин Куьйгалхочо Кадыров Рамзана. «Безаман дитташ» иллина дешнаш яздинчу поэта Сейлмуханов Мусас дозаллица лелайо Республикин Куьйгалхочун Указца шена еллла «Нохчийн Республикин халкъан яздархо» сийлаллин цIе. Иштта масалш дукха ду.
2015-чу шеран декабрь беттан 8-чу дийнахь Нохчийчохь Литературин шо дIакъовла кечлуш бара вайн махкара яздархой. Соьлжа-ГIаларчу М.Лермонтовн цIарахчу оьрсийн драмин театрехь дIахьош дара оцу гIуллакхна лерина даздарш. Нохчийн Республикин Куьйгалхо Россин Турпалхо, Кадыров Рамзан цига кхачаро халкъана, махкана Деза де дина дIахIоттийра иза. Цкъа делахь, даима санна, шен чулацамечу къамелехь нохчийн литература, цуьнгара хьал шена дика девзаш хилар хаийтира республикин Куьйгалхочо. ШолгIачу делахь, нохчийн яздархошна, шаьш дуьнен чу бевлчахьана цкъа а ца гина, цкъа а дага ца деана, уггаре а хазачу гIан-набаршкахь дуьхьал ца тесна, совгIаташ дира Нохчийн Республикин Куьйгахочо Кадыров Рамзана. Цул совнаха, Нохчийн Республикин яздархойн союзан председательна, ерриге а Россехь гIараваьлла вевзачу яздархочунна Ибрагимов Кантина А.-Хь.Кадыровн цIарахчу орденца совгIат дира.
Дукха хан яцара нохчийн цхьамогIа яздархошна хIусамашца, ахчанца совгIаташ дина. Цундела цхьанна а дагахь дацара Литературин шо чекхдолуш и тайпа мехала совгIаташ яздархошна лур ду бохург. Амма Нохчийчоь, нохчийн къам дезар, доза доцу комаьршалла шен цIийца йолчу Нохчийн Республикин Куьйгалхочо кхин цкъа а дуьне цецдаьккхира нохчийн яздархошна деллачу мехалчу совгIаташца. Цхьана а махкарчу яздархошна цхьана а заманахь гина хIуманаш дац уьш. Ша схьаваьллачу къомах синан бIов йина, хьанал къахьоьгучу Кадыров Рамзана а до, сил дукха нохчийн къам дезарна, цуьнан беркат деба, литературо заздаккха шена лаарна.
Нохчийн яздархой дика кхета шайна тIе доьжнарг доккха жоьпалла хиларх. Мехалчу совгIаташа яздархой декхарийлахь бо халкъана, махкана хьуьнар, похIма ца кхоош, даца. Дегайовхо лаьтта церан керлачу говзарша, дешархой дикане, къинхетаме, даймохк безаре кхойкхуш, кестта вайн дегнаш хьоьстург хиларх. Дагахь доцу диканаш дохьуш деа царна 2015-гIа шо. Мехкан Куьйгалхочун синъондалла, халкъе болу ховха безам бу цу дикане уьш кхачийнарг. Цундела уггаре а хьалха Турпалхо, Нохчийн Республикин Куьйгалхо, Россин Турпалхо Кадыров Рамзан тIедогIучу Керлачу 2016-чу шарца даггара декъалвеш, дика мел дерг цунна лаарца дерзадо хIара кехат. Хастам хиларо, АллахI-Дала Iалашвойла хьо халкъана, махкана. Дог мел лаьттачу дикане кхочийла хьо Керлачу 2016-чу шарахь. Хаддаза маьлхан зIаьнарша, ирсо хьоьстийла хьан къона дог!
Нохчийн Республикин Яздархойн союзан правлени
№150, еара, гIуран (декабрь) беттан 31-гIа де, 2015 шо